کانت و خویشاوندی عقل و خیال در زیبایی هنری

نویسندگان

رضا ماحوزی

چکیده

کانت در نقد قوه حکم که سومین کتاب اصلی وی است، تلاش دارد داوری زیباشناختی را به قوه حکم تأملی اختصاص داده و آن را از احکام معرفتی فاهمه در نقد اول و احکام اخلاقی عقل در نقد دوم متمایز سازد. با این حال از آنجا که نقد سوم می بایست شکاف بین دو نقد نخست را پر کرده و بنابراین ارتباط بین دو قلمرو فلسفه را امکان پذیر سازد، قوه حکم تأملی می بایست در مواضع متعدد، پیوند قوای فاهمه، خیال و عقل را خواه در تأملات زیباشناختی و یا غایت شناختی برقرار کند. این نوشتار درصدد است پس از تقریر اصول کلی حاکم بر قوه حکم زیباشناختی و بازی آزاد خیال و فاهمه جهت نیل به صورت محض و غایی اعیان، چگونگی پیوند این قوه با عقل در زیبایی هنری و دو قسم برجسته آن، یعنی هنر مکانیکی و هنر زیبا (نبوغ) را نشان دهد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

Degenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers

In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...

متن کامل

توانایی‌های خیال و نسبت میان زیبایی طبیعی و هنری از نظر جوزف ادیسون

جوزف ادیسون با تمرکز بر ادراک زیباشناختی، شأن خیال را به عنوان یک نیروی خداداده­ی ذهنی که چندین امکان مثبت و منفی برای لذت بردن فراهم می­کند، بالا می­برد. بخشی از نیروی خیال بدور از هر گونه علائق و انگیزه­های معرفتی، توأم با یک نگرش بی­غرض، میان حس و فاهمه آزاد عمل می­کند و لذات اولیه را از ابژه­های طبیعی یا حاضر و لذات ثانویه را از تصور و بازنمایی آنها موجب می­شود و این گونه ضرورت ارتباط هنر و...

متن کامل

ملاحظة شهود در آثار هنری و مقایسه با مفهوم آن در نقد عقل محض کانت

چکیده کشف و شهود از گواراترین و رازآمیزترین جلوه‌های حیات دینی بشر است. بازشناسی ماهیت و سرشت آن، ارزش معرفتی، سنجه‌های تشخیص سره از ناسره در میان انبوه دعاوی، باعث دلمشغولی بسیاری از اندیشمندان و خردورزان شده است. اثر هنری با ریشه گرفتن از شهود استعلایی و حسی هنرمند از یکسو و درک آن از سوی مخاطب، جاودان و یگانه می‌شود. «شهود»، حقیقت ذهن هنرمند و در نهایت حقیقت اثر هنری را آشکار می‌سازد. مبحث ...

متن کامل

خیال و ابژکتیویته در نقد اول کانت

این مقال، نخست به پیشینه بحث خیال می‌پردازد و بدین ‌طریق تأثیرگذاران بر کانت را روشن می‌نماید. پس از آن توضیحی در باب ابژکتیویته داده می‌شود و سپس به بحث از خیال در نقد عقل محض پرداخته می‌شود.  قوه خیال در نظام شناختی کانت دارای جایگاهی منحصر به فرد است. این نقش به مراتب، فعالانه‌تر از جایگاه خیال در نظام‌های فلسفی پیش از کانت است. خیال از سویی در بحث مهم و پیچیده استنتاج استعلائی مقو...

متن کامل

نسبت ایده‌آل زیبایی و زیبایی وابسته در فلسفه کانت

کانت در «نقد قوة حکم»، امر زیبا را در چهار دقیقه متناظر با احکام منطقی بررسی می‌کند. او در دقیقة سوم بر مبنای تحلیل مفهوم کلیدی «غایت‌مندی»، به تعریفی فرم‌محور از زیبایی یعنی غایت‌مندی بدون غایت (غایت‌مندی ذهنی) می‌رسد. در ذیل همین دقیقه، دو مفهوم «زیبایی وابسته» و «ایده‌آل زیبایی» نیز مطرح می‌شود که داوری زیباشناختی در هر دوی آن‌ها بر مبنای غایت‌مندی عینی است و مفهومی دال بر چیستی عین و کمال ع...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مجله پژوهشهای فلسفی دانشگاه تبریز

ناشر: دانشگاه تبریز

ISSN 2251-7960

دوره 9

شماره 16 2015

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023